Plaatsvervangend woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken Marie Harf spreekt over de moord op de Amerikaanse journalist James Foley door islamitische militanten, terwijl ze de dagelijkse persconferentie houdt op het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington, DC, 20 augustus 2014. (Foto: Saul Loeb/ Getty Images ) In psychologische termen is cognitief egocentrisme het onvermogen van kinderen in bepaalde stadia van hun ontwikkeling om een ander gezichtspunt te zien dan dat van henzelf. Professor Richard Landes van de Boston University is de term gaan gebruiken om te verwijzen naar de gewoonte onder westerlingen om onze eigen waarden en wereldbeeld te projecteren op andere culturen en volkeren die deze waarden misschien niet delen.
Voer de kwinkslag van de woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken-hipster Marie Harf op de maandageditie van Hardball: we kunnen deze oorlog niet winnen door ze te doden. We kunnen onze weg uit deze oorlog niet doden, legde ze uit. We moeten op de middellange tot lange termijn de grondoorzaken aanpakken die ertoe leiden dat mensen zich bij deze groepen aansluiten, of het nu gaat om een gebrek aan kansen op banen, of...
Dit is natuurlijk volslagen onzin.
Veel van de welverdiende kritiek op de blunder van mevrouw Harf was gericht op de insinuatie dat wat echt nodig is om ISIS en ISIS-achtige bewegingen te verslaan, serieuze banencreatie is in de relatief arme landen van waaruit ISIS aanhangers trekt. Maar volgens een recent VN-rapport heeft de Islamitische Staat zo'n 15.000 strijders aangetrokken uit 80 verschillende landen, waaronder westerse democratieën.
Dus zelfs als armoede een geldig excuus zou zijn om gevangenen in kooien in brand te steken – wat niet het geval is – zou het waar blijven dat de beweging niet monolithisch arm, ongeschoold en derdewerelds is. De besmetting is misschien zo begonnen, maar heeft zich over geografische en sociaaleconomische grenzen verspreid.
Volgens een recent VN-rapport heeft de Islamitische Staat zo'n 15.000 strijders aangetrokken uit 80 verschillende landen, waaronder westerse democratieën. |
Waar de verklaring van mevrouw Harf niet genoeg kritiek heeft gekregen, is het cognitieve egocentrisme dat uit bijna elke uiting en elk beleid straalt.
De regering-Obama is van mening dat mensen overal dezelfde basiswaarden delen als de westerse beschaving: we onderhandelen allemaal te goeder trouw om positieve oplossingen te zoeken (dit is de misvatting die het regeringsbeleid ten aanzien van Iran aanstuurt), we geven allemaal de voorkeur aan een ongemakkelijke vrede boven oorlog, en we zijn allemaal min of meer gemotiveerd volgens de hiërarchie van Maszlow. Dit is de betekenis van prof. Landes van cognitief egocentrisme. Ondanks enorm bewijs dat wijst op het feit - en het is een feit - dat de mensen tegen wie we vechten nul-sombarbaren zijn die roemen in een wrede oorlog gemotiveerd door religieus fanatisme, zijn onze leiders meer op hun gemak door te denken dat ze, diep van binnen, gelukkiger bij de kassa bij Wal-Mart.
Het is natuurlijk vreselijk uit de mode om te erkennen dat verschillende mensen in verschillende samenlevingen verschillend zijn. Veel modieuzer is de onaangename onverdraagzaamheid dat iedereen - ja, iedereen - vrijwel precies zoals wij is! Hoera!
Modieus of niet, we kunnen ons geen leiders meer veroorloven die weigeren hun leugenachtige ogen te geloven over de beweegredenen en waarden van radicale islamisten. Zijn er diepgewortelde redenen waarom culturen worden wat ze zijn? Natuurlijk. Maar we kunnen niet elke keer terug naar school als iemand een van onze journalisten onthoofdt. We kunnen geen leiders hebben die zich zorgen maken over de grondoorzaken en economische ontwikkeling op de lange termijn, terwijl Koptische christenen bij tientallen worden afgeslacht.
De vijand hoort natuurlijk onze beoordeling van de grondoorzaken en kakelt maniakaal. Zelfs als het niet het beleid van de regering vertegenwoordigt, zou ik graag een keer iets willen horen van het ministerie van Buitenlandse Zaken waaruit blijkt dat de mensen in Teheran en Damascus en Sanaa en Gaza luisteren.
Marie Harf is natuurlijk slechts een spreekbuis voor het beleid van de overheid. Wat ze zei, hoewel smakeloos, is alleen gevaarlijk voor zover het het publieke en private denken van het Obama-team voor buitenlands beleid weerspiegelt. Totdat onze leiders de wereld gaan zien zoals hij is in plaats van zoals ze zouden willen, kunnen we maar beter beginnen met het doden van onze uitweg uit deze oorlog. Omdat ons cognitief egocentrisme ons ervan weerhoudt om op andere, de voorkeur verdienende manieren te winnen.
Jonathan Greenberg is analist in het Midden-Oosten, deskundige op het gebied van overheidsbeleid en voormalig medewerker van de American Israel Public Affairs Committee. Hij is senior fellow bij het Salomon Center.
